Böbrekler, vücudumuzun atık maddeleri süzmesinden kan basıncını düzenlemeye, kırmızı kan hücresi üretimine katkı sağlamaktan kalsiyum dengesini korumaya kadar birçok hayati işlevi üstlenir. Ancak bazı günlük alışkanlıklar, bu hayati organlara farkında olmadan zarar verebilir.

Birleşik Krallık'ta nüfusun %10'undan fazlasının kronik böbrek hastalığının bir evresine sahip olduğu tahmin ediliyor. Ayrıca yılda 600.000'den fazla kişide, böbreklerin aniden düzgün çalışmayı durdurduğu ama iyileşebildiği “akut böbrek hasarı” görülüyor.

Böbrek hasarı, toksinlerin birikmesine, sıvı tutulmasına ve elektrolit dengesizliğine yol açarak yüksek tansiyondan kalp hastalığına kadar birçok ciddi sağlık sorununa neden olabilir. Ancak sevindirici olan şu ki; bazı basit yaşam tarzı değişiklikleriyle böbreklerinizi korumak mümkün.

Böbreklerinize Zarar Verebilecek 7 Günlük Alışkanlık

İşte böbrek sağlığınızı olumsuz etkileyebilecek 7 yaygın alışkanlık:

1. Ağrı Kesici Kullanımı

İbuprofen ve aspirin gibi reçetesiz satılan yaygın ağrı kesiciler, böbreklerdeki küçük tüplere zarar verebilir. Bu ilaçlar böbreklerdeki kan akışını azaltarak iltihaplanmalara neden olabilir. Özellikle ileri yaştaki bireylerde ve kronik rahatsızlığı olan kişilerde bu risk daha yüksektir. Mümkün olduğunca kısa süreli ve önerilen dozda kullanılmalıdır. Kronik böbrek hastalığı olan bireyler, bu ilaçları mutlaka doktor kontrolünde kullanmalıdır.

2. Yeterince Su İçmemek

Böbreklerin sağlıklı bir şekilde çalışması için suya ihtiyaç vardır. Yeterli su tüketilmediğinde idrar yoğunlaşır ve bu da böbrek taşı ya da idrar yolu enfeksiyonu riskini artırabilir. Sağlıklı bireyler için günde 1.5–2 litre (yaklaşık 6–8 bardak) su içilmesi önerilir.

3. Aşırı Alkol Tüketimi

Alkol, vücudu susuz bırakabilir ve bu da böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkiler. Aynı zamanda kan basıncını artırarak dolaylı yoldan da böbreklere zarar verebilir. İngiltere Ulusal Sağlık Sistemi (NHS), haftalık maksimum 14 alkol birimini aşmamanızı ve bu miktarı haftaya yayarak birkaç gün alkol tüketmemeyi öneriyor.

4. Sigara Kullanımı

Sigara, böbreklerde damarları daraltarak ve hücrelere zarar veren serbest radikallerin artmasına neden olarak doğrudan böbrek sağlığını tehdit eder. Ayrıca diyabet ve hipertansiyon gibi böbrek hasarına yol açabilecek diğer hastalıkların riskini de artırır. Sağlıklı böbrekler için sigarayı bırakmak en doğru adımdır.

5. Fazla Kilo ve Obezite

Fazla kilo, böbrekler üzerinde doğrudan baskı oluşturabilir. Ayrıca obezite, diyabet ve kalp hastalığı gibi böbrek sağlığını etkileyen diğer hastalıkların da tetikleyicisidir. Haftada en az beş gün, 30 dakikalık aerobik egzersizle desteklenen sağlıklı bir beslenme planı böbrekleriniz için oldukça faydalıdır.

6. Sağlıksız Beslenme Alışkanlıkları

Sosis, paketli ekmekler ve gazlı içecekler gibi ultra işlenmiş gıdalar; katkı maddeleri, yüksek miktarda tuz ve şeker içerir. Bu tür gıdalar obezite, kalp hastalıkları ve diyabete neden olabilir. 24 yıl süren bir Amerikan çalışması, bu gıdaları fazla tüketen bireylerin kronik böbrek hastalığına yakalanma riskinin %24 daha yüksek olduğunu gösterdi. Ayrıca fazla tuz tüketimi de böbrekleri zorlar. Günlük maksimum 6 gram (yaklaşık 1 çay kaşığı) tuz tüketilmesi önerilir.

7. Kalitesiz Uyku

Araştırmalar, yetersiz veya aşırı uyku süresinin böbrek sağlığını olumsuz etkilediğini gösteriyor. Günde altı saatten az veya on saatten fazla uyumak, böbrek hastalığı riskini artırabilir. İdeal uyku süresi genellikle 7–9 saat arasıdır.

Genetik faktörler ve yaş gibi bazı riskler kontrol edilemese de; yeterli su içmek, dengeli beslenmek, egzersiz yapmak, sigaradan ve aşırı alkol tüketiminden uzak durmak gibi sağlıklı yaşam alışkanlıklarıyla böbreklerinizi uzun vadede koruyabilirsiniz.